Don Kişot Roman İncelemesi

Yazan:

Eser Hakkında

İspanyol yazar Miguel de Cervantes’in yazmış olduğu “Don Kişot” adlı romanın ilk bölümü 1605 yılında, ikinci bölümü 1615 yılında yayınlanmıştır. İspanyol edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan Don Kişot, Batı edebiyatının ilk modern romanı olarak kabul edilir.

Romanın Özeti

Birinci bölüm

Don Kişot, İtalya’nın La Mancha eyaletinde küçük bir köyde yaşamaktadır. Sürekli şövalye hikâyeleri okuyan Don Kişot, zamanla dünyayı hikâyelerdeki gibi görmeye başlar. Eski çağlardaki şövalyeliğin canlandırılması gerektiğine inanır. Aklını iyice yitiren Don Kişot, kendini son şövalye zannetmeye başlar. Evindeki eski paslı zırhları, kılıçları kuşanarak Rosinante adını verdiği sıska atına biner ve yollara düşer.

Öncelikle kendine bir sevgili bulmalıdır. Yolda rastladığı çirkin bir köylü kızını soylu, güzel bir kız olarak görür ve onu kendine sevgili olarak seçer. Şövalyelik unvanı verilmesi için başarılar kazanmak zorunda olduğuna inanan Don Kişot, yolda bir hana rastlar. Yolcuların uğrak yeri olan hanı şato olarak gören Kişot, han sahibini de soylu bir lord olarak görür. Han sahibinden kendisini şövalye yapmasını ister. Han sahibi onun aklını yitirdiğini anlar ve ona şövalyelik unvanı verir. Şövalyelik unvanını aldığına inanan Don Kişot gururla köyüne döner. Yolda Sancho Panza ile karşılaşır. Ona büyük bir servet vaat ederek uşağı olmasını teklif eder. Sancho, bu teklifi kabul eder.

Don Kişot, yolda tacirlerle karşılaşır, onlara sevgilisi Dulcinea’dan bahseder. Onlar da Don Kişot’u bir güzel döver.

Don Kişot, yolda gördüğü yel değirmenlerini dev zannederek saldırır. Ciddi şekilde yaralanan Don Kişot’un aklı başına bir türlü gelmez. Sancho, doğruyu anlatsa da gerçeği bir türlü görmek istemez.

Bir süre daha yola devam eden Don Kişot, rastladığı koyun sürüsünü düşman ordusu gibi görür ve saldırıya geçer. Koyunlarına saldırıldığını gören çoban dayanamaz ve Don Kişot’u fena halde döver.

Yollarına devam eden Don Kişot ve Sancho, bir handa mola verirler. Oradaki şarapları kan zanneden Don Kişot, şişelere saldırır.

Başından pek çok macera geçen Don Kişot’u köyün papazı ve berberi bir kafese kapatarak köye götürür. Köyde onu iyileştirmeye çalışırlar.

İkinci bölüm

Bir süre evinde dinlenen Don Kişot, Sancho ile birlikte tekrar yola koyulur. Yolda pek çok macera yaşadıktan sonra Dük ve Düşes’in evine konuk olurlar. Onun aklını yitirdiğini anlayan Dük ve Düşes, onunla oyun oynayarak gerçek bir şövalyeymiş gibi davranırlar. Ondan yardım isterler. Dük, Sancho Panza’ya bir ada verir. Ada, civar köylerden biridir. Dük onu adanın valisi ilan eder.

Sanson Carrasco, kendini şövalye gibi gösterip Don Kişot’u düelloya davet eder. Teklifi kabul eden Don Kişot düelloyu kaybeder. Anlaşma gereği Carrasco, Don Kişot’a silahlarını bırakmasını ve evine dönmesini emreder. Emre itaat eden Don Kişot, evine döner, ancak bir süre sonra hastalanır. Aklı başına gelen Don Kişot, bütün hayallerinden vazgeçerek son günlerini sakin ve huzur içinde geçirir. Mal varlığını da fakir köylülere miras bırakır.

Kişiler

Don Kişot

Gerçek adı Alonso Quijano’dur. Don Kişot onun takma adıdır. Mancha’da yaşayan yaşlı, zayıf ve hayalperest bir kişidir. Okuduğu kitapların etkisinde kalan Don Kişot’un en büyük hayali şövalye olmaktır. Bir süre kendini son şövalye zannederek atı Rosinante ve yaveri Sancho Panza ile çeşitli maceralara atılır. Roman, Don Kişot üzerine kurgulanmıştır.

Sancho Panza

Don Kişot’un yanına yaver olarak aldığı şişman bir köylüdür. Kurnaz bir kişiliği olan Sancho, genelde uyuşuk davranışlı bir kişidir. Yeme içmeye düşkündür. Yanından ayırmadığı eşeğinin adı Rucio’dur. Bazen bu işlere kalkıştığı için kendi kendini sorgular.

Dulcinea del Toboso

Don Dişot’un kendisine sevgili olarak seçtiği çirkin köylü kızıdır. Don Kişot, onu dünyanın en güzel ve en soylu kadını olarak görür.

Dük ve Düşes

Don Kişot ve Sancho’yu şatolarında misafir edip, küçük düşürücü şakalar yapan, onlarla eğlenen aristokrat çift.

Sanson Carrasco

Don Kişot’u eve geri götürmek için kılık değiştirerek rakip şövalye gibi onunla düello yapan kişidir.

Diğer karakterler

Pero Perez (papaz yardımcısı), Nicholas (köyün berberi), Antonio,Ambrosio, Ana Felix, Cardenio, Dorothea, Gines de Passamonte, Grisostomo, Maritornes, Marcela, Juana Panza,Teresa Panza, Vivaldo, Cide Harnate Benengeli, Clavileno…

Mekân

Don Kişot, İspanya’da La Mancha eyaletinin Argamasilla de Alba kasabasında yaşamaktadır. Don Kişot, yemyeşil ovalardan geçer, yüksek dağlara çıkar, derin ormanlara girer, serin pınarların dibinde dinlenir. Sürekli hareket halindedir. Sadece romanın sonlarında evinde sakin bir hayat geçirir.

Zaman

Romanda zaman, 1590’lı yıllardır. Ortaçağ bitmiş, onunla birlikte şövalyelik dönemi de sona ermiştir. Ancak o dönemde şövalye hikâyeleri hâlâ çok okunmaktadır.

Romanın Konusu ve Teması

İspanya’da yaşayan Don Kişot adlı yaşlı ve hayalperest bir kişinin kendini şövalye zannederek yanına da Sancho Panza adlı bir köylüyü alarak çeşitli maceralar yaşamasıdır.

Roman; hayaller ve gerçekler, idealler, aşk, macera, çıkarcılık, ikiyüzlülük gibi insan doğasına ait temaları içeriyor.

Romanın Türü

Modern romanın ilk örneği kabul edilen eser; hiciv, mizah ve macera özellikleri taşıyor.

Anlatıcının Bakış Açısı

Roman, ilahi (hâkim) bakış açısıyla yazılmıştır. Yazar her şeyi bilir, görür, duyar.

Dil ve Anlatım

İspanyol dilinin en yetkin örneklerinden biri olan Don Kişot, modern romanın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Eser hem içerik hem de biçimsel yönlerden çağdaş roman özellikleri taşımaktadır.

Roman yazılırken o dönemin bütün teknikleri kullanılmış, kişilerin gelişimi ve birbirini etkileyişi diyalektik bir biçimde ortaya konmuştur. Mizahi ve sürükleyici bir anlatımı olan roman, herkesin okuyup anlayabileceği bir dille yazılmıştır.

Genel Değerlendirme

Dünya edebiyatının başyapıtları arasında yer alan Don Kişot adlı roman, o dönemde çok tutulan ve okunan şövalye hikâyelerini hicvetmek amacıyla yazılmıştır.

Eser, insanın karmaşık doğasını eleştirel ve mizahi bir anlatımla dile getirdiği için her çağda okunmuş ve dünya klasikleri arasında yerini almıştır. Eserde, insan yapısının ve doğasının karmaşıklığı, bütün incelikleriyle, ustaca yansıtılmıştır. 

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi Nazım biçimi: koşmadır. Nazım birimi: dörtlüktür. Ölçüsü: 6+5 duraklı, 11’li h
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç
Devamı»

Elli Kuruş Öykü İncelemesi

Yazan:
Resim
Öykü Hakkında Cumhuriyet dönemi toplumcu gerçekçi yazarlarından Orhan Kemal’in “ Elli Kuruş ” adlı öyküsü “ Önce Ekmek ” adlı ilk öykü kitabında yer almaktadır. Öykünün Özeti Öykü, soğuk bir kış gününde gazete satan bir çocuğun sesiyle başlar. İster lapa lapa kar, ister şarıl şarıl yağmur yağsın, isterse de bütün gecenin ayazından karlar dona kesmiş olsun, sabahın beş buçuğunda karanlıkları ürperten sesiyle sokağa girerdi: “Gazete, havadis!” Öykü, gazeteci çocuğun tanıtımıyla devam eder. Babası gazetelerden birinde tahsildarlık yaparken kötü bir kadının peşine takılıp kendilerini terk etmiş. Annesi bir eczanede, haminnesi, tuzcuda çalışmaya başlamış. Bir de kardeşi varmış. Geçim sıkıntısı çektikleri için kendisi de gazete satarak aile bütçesine katkıda bulunuyormuş. Gazeteci çocuk karne zamanı birkaç gün gelmeyince yazar meraklanır. Çocuk sınavlara hazırlandığı için gazete satışını iki gün aksatmıştır. Hem okumak hem de gazete satmak onu yormuştur. Hasta düşmüş, öksürmeye
Devamı»