Testi Öykü İncelemesi

Yazan:

 

Hikâye Hakkında

Cumhuriyet dönemi yazarlarından Refik Halit Karay’ın yazmış olduğu “Testi” adlı hikâye, 1940 yılında yayınlanan “Gurbet Hikâyeleri” adlı kitabında yer almaktadır. “Gurbet Hikâyeleri” Orta Doğu’nun farklı bölgelerinde geçen on yedi hikâyeden oluşmaktadır.

Hikâyenin Özeti

Hikâye  “O gün şehre inecektim” diye başlar. Anlatıcı gurbette, Lübnan’ın bir köyünde bulunmaktadır.

Anlatıcı, şehre gitmek için dört kişilik bir otomobile biner. Uğradıkları ikinci köyde onları telaşlı bir kalabalık beklemektedir. Arkada boş kalan yere boğazını tutan bir genç oturur. Bir şeyler söylemek istese de konuşamaz. Konuşamama nedeni gırtlağını bir eşek arısının sokmasıdır. Arıyı da testiden su içerken yutmuştur.

“Lübnan’ın yabancısı olan sanır ki bardaktaki arıyı görmemiş, yutuvermiş. Hayır, böyle değil! Lübnan köylerinde suyun içiliş şekli bizimkine benzemez. İlk gittiğiniz zaman bir yerde, bir kır kahvesinde veya köylü evinde su istediniz mi, önünüze minimini bir toprak testi getirirler, kenarında ufacık, tenasüpsüz emziği olan bir akçıl testi…”

Arıyı yutan gencin acele doktora gitmesi gerekmektedir. Durumu hiç iyi değildir, gittikçe de kötüleşmektedir. Arabadakiler ise gence yardım etme çabası içindedir.

Araba yol üstünde büyükçe bir köyde doktor levhası görünce durur. Arabadan inenler doktorun kapısını çalar. İçerden bir papaz çıkar. Papaza doktoru sorarlar. Papaz doktorun öldüğünü söyler.

Hikâye “Fakat tuhafı, akşamüzeri aynı köyden ve aynı kahvenin önünden yüreğim atarak neşesiz eve dönerken baktım, sabahleyin ölüsünü taşıdığımız yaşta bir genç, toprak testisini havaya kaldırmış, ağzını bir karış açmış. “Lık lık! Lık lık” keyifle, korkusuzca, düşüncesiz su içiyor.” diye sona erer.

Kişiler

Anlatıcı kahraman: Hikâyedeki başkahraman hikâyeyi anlatan kişidir. Hakkında fazla bilgi yoktur. Hikâyeden Türk olduğu ve gurbette olduğu anlaşılmaktadır.

Hikâyedeki diğer kişiler ayrıntılı olarak verilmemiş, yüzeysel olarak verilmiştir. Bunlar: arı yutan genç, köylüler ve papazdır.

Olay Örgüsü

Kahraman anlatıcının şehre inmeye karar vermesi ve otomobile binmesi

Otomobili uğradıkları ikinci köyde kalabalığın karşılaması

Otomobile boğazını tutan bir gencin bindirilmesi

Otomobile binen gencin durumunun gittikçe kötüleşmesi

Gencin bir doktora götürülme çabası

Yol üstünde büyükçe bir köyde doktor levhasının görülmesi

Bir papaz tarafında doktorun öldüğünün söylenmesi

Gencin ölmesi ve anlatıcının eve dönmesi

Mekân

Hikâyenin geçtiği yer Lübnan’da bulunan bir köydür.

“Oturduğum yayla Akdeniz’e bakan yüksek bir sırtta idi; Kenan fıstık çamlarıyla süslenmiş bir ufacık akçıl, kayalık Lübnan köyü”

Hikâyenin geçtiği diğer mekânlar; şehre giderken uğradıkları başka bir köy ve büyükçe bir köydür. Hikâyede geçen “şehir” Beyrut’tur.

Zaman

Öyküde zaman tam olarak belli değildir. Zamanla ilgili “o gün”, “sabah”, “akşamüzeri” gibi ifadeler kullanılmaktadır. Hikâyedeki olaylar bir gün içinde geçmektedir.

Konu

Lübnanlı bir gencin su içerken arı sokması sonucu rahatsızlanması, doktora götürülmesi ve ölümüdür.

Tema

Hikâyede “yaşam mücadelesi” işlenmiştir.

Öykünün türü

“Testi” bir “olay hikâyesi”dir. Serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaktadır. Bu tür öykülere “Maupassant tarzı hikâye” de denir.

Dil ve Anlatım

Hikâye gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır. Hikâyede öyküleme, betimleme, iç monolog ve diyalog gibi anlatım biçimleri kullanılmıştır. Bu teknikler olayları ve iç düşünceleri aktarmada önemli bir rol oynamıştır.

Hikâye sade, açık ve yalın bir dille yazılmıştır. Hikâyenin akıcı ve sürükleyici bir anlatımı vardır. Hikâyede iç monolog ve tasvirler öne çıkmaktadır.

Genel Değerlendirme

Yazar, bu hikâyesinde herkesin yaşayabileceği bir durumu anlatmıştır. Bu öyküsünü memleketinden uzak kaldığı yıllarda yazmıştır. Gurbette yaşadığı bir olayı o bölgenin gelenek ve göreneklerine de değinerek dile getirmiştir.

Yazar, akıcı Türkçesiyle bizi öykünün içine çeker, yaşananları hissettirir ve duygulanmamıza neden olur. Hikâye konu itibarıyla da pek çok kişinin ilgisini çekebilecek bir yapıya sahiptir.

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi Nazım biçimi: koşmadır. Nazım birimi: dörtlüktür. Ölçüsü: 6+5 duraklı, 11’li h
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç
Devamı»

Elli Kuruş Öykü İncelemesi

Yazan:
Resim
Öykü Hakkında Cumhuriyet dönemi toplumcu gerçekçi yazarlarından Orhan Kemal’in “ Elli Kuruş ” adlı öyküsü “ Önce Ekmek ” adlı ilk öykü kitabında yer almaktadır. Öykünün Özeti Öykü, soğuk bir kış gününde gazete satan bir çocuğun sesiyle başlar. İster lapa lapa kar, ister şarıl şarıl yağmur yağsın, isterse de bütün gecenin ayazından karlar dona kesmiş olsun, sabahın beş buçuğunda karanlıkları ürperten sesiyle sokağa girerdi: “Gazete, havadis!” Öykü, gazeteci çocuğun tanıtımıyla devam eder. Babası gazetelerden birinde tahsildarlık yaparken kötü bir kadının peşine takılıp kendilerini terk etmiş. Annesi bir eczanede, haminnesi, tuzcuda çalışmaya başlamış. Bir de kardeşi varmış. Geçim sıkıntısı çektikleri için kendisi de gazete satarak aile bütçesine katkıda bulunuyormuş. Gazeteci çocuk karne zamanı birkaç gün gelmeyince yazar meraklanır. Çocuk sınavlara hazırlandığı için gazete satışını iki gün aksatmıştır. Hem okumak hem de gazete satmak onu yormuştur. Hasta düşmüş, öksürmeye
Devamı»