Hasta Öykü İncelemesi

Yazan:

 

Hikâye Hakkında

Memduh Şevket Esendal’ın yazmış olduğu “Hasta” adlı hikaye, yazarın “Mendil Altında” adlı kitabında yer almaktadır. Yirmi beş hikâyeden oluşan kitap, 1946 yılında “Hikâyeler – İkinci Kitap”, 1958 yılından itibaren “Mendil Altında” adıyla yayınlanmıştır.

Hikâyenin Özeti

Maliye Veznesi’nden Tevfik Efendi, banka önünde vezne arabasından inerken ayak bileğini incitir. Bunun üzerine evde hasta yatmaya başlar evdeki herkes ona bu durumundan dolayı sevgi ve ilgi göstermeye başlar.

“İki gündür evde yaşayış değişmiş, herkesten sıcak bir sevgi görüyor. Karısı sanki o eski karısı değil, tanıdıkları eski tanıdıkları değil. Hepsi değişmişler, hepsinde, yalan da olsa tatlı bir sokulganlık, bir yaltaklık var. İki gündür tavuk suyuna çorba pişiyor, ıhlamur kaynatılıyor, ayağını sedef yağı ile ovup üstüne sıcak tülbent koyuyorlar.”

Tevfik Efendi’nin keyfi yerindedir ve ziyarete gelenlere nasıl düşüp ayağını burktuğunu anlatmaktadır. On gün sonra gelen giden seyrekleşir. Evdeki ilgi de azalır. Bunun üzerine Tevfik Efendi zor da olsa işe döner.

“Tevfik Efendi, eşe tanışa biraz da böylece nazlandıktan sonra bir gün kalemine gidip işine başladı.

Bütün arkadaşları:

“Acele ettin” dediler. “Birkaç gün daha çıkmamalıydın””

Kişiler

Tevfik Efendi; hikâyenin başkahramanıdır. Maliye Veznesinde memurdur. İlgi ve sevgiye muhtaç, biraz da fırsatçı bir kişiliğe sahiptir. Hiçbir özelliği olmayan sıradan bir kişidir.

Hikâyenin diğer kişiler: Tevfik Efendi’nin karısı, hasta ziyaretçileri ve işyerindeki çalışanlardır.

Olay

Hikâyede belirgin bir olay yoktur. Günlük yaşantıdan bir kesit alınmış ve anlatılmıştır. Hikâyede serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaz.

Mekân

Hikâyede mekân; Maliye Veznesi, Tevfik Efendi’nin evi ve sokak olarak geçer. Mekânlar ayrıntılı olarak tasvir edilmez.

Zaman

Öyküde belirli bir zaman yoktur. Zaman kesit olarak, on günlük bir süreyi kapsar.

Konu

Tevfik Efendi’nin ayağını burkarak evde yatmasıdır.

Tema

Hastaya gösterilen ilgi ve yakınlıktır.

Öykünün türü

Hikâye, “durum kesit” öyküsüdür. Bu tür öykülere “Çehov tarzı öykü” de denir.

Dil ve Anlatım

Hikâye sade, anlaşılır ve akıcı bir dille anlatılmış, günlük konuşmalarda geçen bazı söyleyişler olduğu gibi korunmuştur. Hikâyede kısa cümleler kullanılmış, yabancı kökenli kelimelere yer verilmemiştir.

Hikâyede diyaloglar ön plana çıkmakla birlikte öyküleme, betimleme ve iç monolog teknikleri de kullanılmıştır. Bu teknikler; hastanın durumu, insan ilişkileri ve aile içi ilişkilerin anlatılmasında kullanılmıştır.

Genel Değerlendirme

Öyküde ayağını burkan bir kişiye gösterilen ilgi ve alaka anlatılır. Hasta bir kişiyi ziyaret etme, hal hatır sorma, yakından ilgilenme çevremizde sıkça rastlayabileceğimiz bir durumdur. Eleştirel ve mizahi bir tarzda anlatılan “Hasta” zevkle okunacak ve ders alınacak bir hikâyedir.

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi Nazım biçimi: koşmadır. Nazım birimi: dörtlüktür. Ölçüsü: 6+5 duraklı, 11’li h
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç
Devamı»

Elli Kuruş Öykü İncelemesi

Yazan:
Resim
Öykü Hakkında Cumhuriyet dönemi toplumcu gerçekçi yazarlarından Orhan Kemal’in “ Elli Kuruş ” adlı öyküsü “ Önce Ekmek ” adlı ilk öykü kitabında yer almaktadır. Öykünün Özeti Öykü, soğuk bir kış gününde gazete satan bir çocuğun sesiyle başlar. İster lapa lapa kar, ister şarıl şarıl yağmur yağsın, isterse de bütün gecenin ayazından karlar dona kesmiş olsun, sabahın beş buçuğunda karanlıkları ürperten sesiyle sokağa girerdi: “Gazete, havadis!” Öykü, gazeteci çocuğun tanıtımıyla devam eder. Babası gazetelerden birinde tahsildarlık yaparken kötü bir kadının peşine takılıp kendilerini terk etmiş. Annesi bir eczanede, haminnesi, tuzcuda çalışmaya başlamış. Bir de kardeşi varmış. Geçim sıkıntısı çektikleri için kendisi de gazete satarak aile bütçesine katkıda bulunuyormuş. Gazeteci çocuk karne zamanı birkaç gün gelmeyince yazar meraklanır. Çocuk sınavlara hazırlandığı için gazete satışını iki gün aksatmıştır. Hem okumak hem de gazete satmak onu yormuştur. Hasta düşmüş, öksürmeye
Devamı»